BİBER HASTALIK VE ZARARLILARI

Biber Hastalıkları ve Mücadelesi

Virüs Hastalıkları

Biber Mozaik Virüsü: Tütünlerden bibere geçen bir virüs hastalığıdır. Biber yapraklarında çok bariz mozaik lekeleri meydana gelir. Bazen beyazımsı veya sarımsı mozaik yapar. Bitkilerin gelişmesini yavaşlatır. Çok yaygın bir hastalıktır. Yaprak bitleri aletler, işçiler ve tütün kırıntıları ile yayılır.

Biberde Hıyar Mozaik Virüsü: Hıyarlardan biberlere geçer. Toprak bitleri ve emici böceklerle yayılır. Çok yıllık yabani otlarda kışlar. Biber yapraklarında açık yeşil renkli mozaik lekeleri ile başlar. Meyvelerde anormal kıvrılmalar, şekil bozuklukları, sertleşmeler ve küçülmeler meydana gelir. Bitki bodurlaşır, anormal taç teşekkülü ile çalılaşma durumları görülür. Verim miktarı ve kalitesi düşer.

Biberde Patates Adi Mozaik Virüsü: Patateslerden bibere geçer, elle temasla ve aletlerle bulaşır. Biber yapraklarında damarlar üzerinde ve damar aralarında irili ufaklı nekrotik lekeler meydana gelir. Bazen bu kısımlar kurur ve delinir. Böylece yaprak kurumaları yapar. Çok şiddetli olduğunda bütün bitki kurur.

Solgunluk (Fusarium) Hastalığı:Virüs kadar tehlikeli bir hastalıktır. Yapraklarda solgunluk ve sap kısımları kesildiğinde iletim dokularında kahverengimsi bir renk görülmesi solgunluk hastalığının tipik belirtileridir. Solgunluk hastalığına karşı henüz bir mücadele şekli bulunamamıştır.

Mücadelesi:En garantili yol fusariuma dayanıklı çeşitleri yetiştirmektedir. Diğer yandan biber yetiştirmede toprağın mümkünse formaldehit veya tavsiye edilecek diğer bir ilaçla dezenfekte edilmesi, ayrıca temiz tohum ve fide kullanmak, uygun bir münavebe planı tatbik etmek ve yetiştirmede bakım işlerine önem verilerek bitkileri sağlam ve kuvvetli olarak büyütmektir.

Çökerten Hastalığı:Hastalık fideliklerdeki körpe fidelerde daha çok görülür. Fidelikte yer yer sararmalar ve fidelerin toprak yüzeylerine devrildikleri görülür. Sonuçta bu devrilen fideler kurur. Gerekli tedbirler alınmazsa önce yer yer görülen hastalık bütün fideliği sarar. Hastalığa yakalanmış fidelerin kökleri esmer veya kahverengi bir hal alır.

Mücadelesi
Hastalık sık ekim ve fazla sulama dolayısıyla süratle boya kaçan cılız fidelerde daha çok görüldüğünden bunlara dikkat edilerek hareket edilmelidir.Fideleri soğuk havalarda üşütmemeye dikkat edilmelidir.Her yıl fide toprağını değiştirmeli ve ekimden önce düzenli olarak dezenfekte edilmelidir.Kimyasal maddelerle tohumlar ekimden önce dezenfekte edilmelidir.

Phytophtora Capcici

Bitkinin kök boğazından yüzük şeklinde siyahlaşma olarak görülür. Bitkide solgunlaşma ve ani ölümler yapar. Bu hastalığa karşı tedbir olarak, sağlıklı tohum kullanmak ve fide yetiştirmek, derin dikimden kaçınmak, sırta dikim yapmak ve kök boğazına gelmeyecek şekilde sulama yapmak gerekir.

Biber Zararlıları ve Mücadelesi

Danaburnu:Özellikle körpe fidelerin köke yakın boğaz kısımlarından kemirerek kurumalarına sebep olur. Fideliklerde ve yeni gübrelenmiş tarla ve bahçelerde görülür.

Mücadelesi:%2.6 Gamma BHC içeren preparatların 400 gr 10 kg kepeğe karıştırılır ve hafifçe nemlendirilir. Akşam üzeri ilaçlanacak alan sulanarak hazırlanmış zehirli kepekli yem dekara 5 kilo hesabı ile muhtelif yerlere serpilir.

Agrotisler:Danaburnu gibi özellikle genç bitkilerin boğaz kısımlarından keserek büyük zarar yaparlar.

Mücadelesi:Bitkilerde kesilme görülür görülmez 100 kg kepeğe bileşiminde %40 Aldrin bulunan ilaçtan 1600 gr ilavesi ile hazırlanmış yemlerden bir dekara 6-7 kilo hesabı ile fidelerin diplerine serpilmelidir.

Emici Böcekler:Bitkilerin öz suyunu emerek gelişmeyi aksatır ve fazlalaştıkça daha büyük zararlar yapar.

Mücadelesi:Zararlılar görülür görülmez ilaçlı mücadele yapılmalıdır.

Kök Ur NematoduBitki köklerinde urlar meydana getirerek köklerin normal vazife görmelerine engel olur. Sonuçta bitki solar ve ölür.

:Mücadelesi:Tohum ekimi veya fide dikiminden 3-4 hafta önce enjektörle pulluk veya çapa ile açılan çizgilere uzmanların tavsiye edeceği ilaçlar verilmelidir. İlaçlamadan başka kültürel tedbirler arasında uygun bir münavebe planının uygulanması başta gelir.

Sebzelerde Kök Çürüklüğü Hastalığı
Hastalık Tanımı :
Pyhium spp. bölmesiz miselli sporangiumlara sahip, eşeyli devresinde anteridium ve oogonyumlan olan bir fungustur. Toprakta yaşar. Rhizoctonia spp. bölmeli düzgün dik dallanan miselli, eşeyli devresinde nadiren basidiospor oluşturan, toprakta yaşayan ve tohumla da taşınabilen bir fungustur. Fusarium spp. bölmeli miselli, tek hücreli mikrokonodilere, çok hücreli (bölmeli) makrokonidilere ve dayanıklı klamidosporlara sahip toprak ve tohumla taşınabilen bir fungustur. Alternaria spp. bölmeli miselli, enine ve boyuna bölmeli saplı lobut tipi sporlara sahip, hastalıklı bitki artıklarıyla ve tohumla taşınan bir fungustur. Sclerotinia spp. bölmeli miselli, sclerotiler oluşturan , eşeyli devrede apothesium veren, toprakta yaşayan bir fungustur. Phytophthora spp. bölmesiz miselli ,toprakta zoosporları ile yayılan , kışı hastalıklı bitki artıkları üzerinde ve toprakta geçiren bir fungustur.
Yaşayış :
Kök çürüklüğü fide devresinde görülen bir hastalıktır. Aynı zamanda çıkıştan önce de zarar meydana gelebilir (pre-emergence). Fidelik devresinde fidelerin toprakla temas eden kök boğazlarından itibaren yattıkları görülür (Post-emergence). Gerek çıkış öncesi, gerek çıkış sonrası meydana gelen ölümler sonucu fidelikte ocaklar halinde boşluklar meydana gelir. Fidelik koşullan uygun olduğu takdirde, hastalık, fidelerin tamamen tahrip olmasına sebep olabilir. Hastalık yurdumuzda fide üretilen bütün alanlara yayılmış durumdadır.
Kültürel Önlemler :
Zarar görülen fideliklerin harç toprağı boşaltılıp içerisi temizlendikten sonra yeniden fidelik toprağı hazırlanıp konmalı
Tohum ekimi sık olmamalı
Hastalıklı fideler ayıklanmalı
Fideler uygun hava koşullarında açılıp sık sık havalandırılmalı
Fazla sulamadan kaçınılmalı
Gereksiz yere fazla azotlu gübre verilmemeli
Erken ekim yapmaktan kaçınılmalı
Fidelikler bol güneş alan, soğuk rüzgarları tutmayan yerlerde kurulmalıdır.
Kimyasal Mücadele :
Toprak İlaçlaması (ekimden önce)

Aşağıda verilen yöntemlerden birisi uygulanır.
Etkili maddesi PCNB 18 olan ilaçtan m2'ye 35 g preparat 4-5 misli kumla karıştırılarak nemli toprak yüzüne homojen olarak serpilir. 10 - 15 cm derinliğine gelecek şekilde karıştırılır ve 5 gün sonra da ekim yapılabilir.
Fidelik toprağı ve malzemesi % 40'lık formaldehit ile ekimden 15-20 gün önce 100 litre suya 4 litre karıştırılarak m^'ye 10 l verilmelidir. Fidelik 2-3 gün kapalı tutulduktan sonra açılır ve 7-10 gün havalandırılır.
150 cc % 40'lık formaldehit 500 g testere tozuna azar azar dökülerek emdirilir ve 1m2'lik fidelik toprağına serpilir, 10 cm. derinliğine gelecek şekilde karıştırılır ve 3 gün sonra da ekim yapılabilir.
Fidelik toprağının l m^'si için 60 g metilbromit fumigasyonu yapılabilir. İşlem anında toprak sıcaklığının 15° C'nin altında olmamasına ve toprağın tavında olmasına dikkat etmek gerekir. Fumigasyondan sonra fidelik 2 gün kapalı tutulur, sonra açılır. 48 saat havalandırılır ve ekim yapılabilir. İlaç son derece zehirli olduğundan zorunlu olmadıkça kullanılmaması ve korunma tedbirlerinin mutlaka alınması gerekir.
Küçük yerlerde kaynar su ile de toprak dezenfeksiyonu yapılabilir. 4.2.4.2. Ekim yapıldıktan sonra:
Tohum ekilip üstü kapak gübresiyle kapatıldıktan sonra fideliğin m2'sine % 0.6'lık göztaşı eriyiğinden 5 litre verilir, 10 dakika sonra aynı yer 5 litre temiz su ile sulanmalıdır ( Bu ancak domates, biber, patlıcan fideliklerinde uygulanabilir.)
Tohum İlaçlaması

Tohumun 100 kg'na 200 g ilaç gelecek şekilde mancozeb, maneb, thiram'li ilaçlardan birisi ile koruyucu bir tohum ilaçlaması iyi sonuç verebilir.
Fideler toprak yüzüne çıktıktan sonra fidelik ilaçlaması :

Fidelikte hastalık görüldüğü takdirde, listedeki ilaçlardan birisi ile belirtilen doza göre hastalık duruncaya kadar ( gerektiğinde 2-3 ilaçlama) haftada bir verilir. Her ilaçlamanın arkasından da temiz su ve bahçe süzgeciyle sulama yapılmalıdır. Burada bazı ilaçların fitotoksik olabileceği gözden uzak tutulmamalıdır.
Yine fidelerde çökerten meydana gelmesi halinde, hastalıklı fideler sökülüp, temizlenmeli, yerlerine l cm kalınlığında sönmemiş kireç + kum karışımı konulup, üzerine su verilmelidir.
İlaçlama Zamanı :
İlaçlamalar, tohum ilaçlaması, toprak ilaçlaması ( ekimden önce, ekimden sonra) ve fidelerin toprak yüzüne çıkışından sonra yapılabilir.

38.4.2.2. Kullanılacak İlaçlar ve Dozları için bitki koruma ürünleri bölümüne bakınız

---

İlaç Detayları :

Etken Madde	Formülasyon	Miktar
Bakır oksiklorid % 50	WP	500 g (fidelik ilaçlaması)
Benomyl % 50	WP	100 g
Bordo bulamacı	SIVI	500+1000 g (fidelik ilaçlaması)
Captan % 50	WP	250 g/(fidelik ilaçlaması)
Captan + PCNB %10 +10	TOZ	40 g/m2 ye (toprak ilaçlaması)
Etridiciazole + PCNB 70 + 250 g/l	EC	10 ml
Formaldehit 400 g/l	EM	4 l/m2 ye 150 ml mahlül toprak ilaçlaması
Hymexazol 360 g/l	SC	150 ml
Hymexazol 360 g/l	EC	300 ml
Mancozeb % 80	WP	200 g/ 100 kg tohuma
Maneb % 80	WP	200 g/ 100 kg tohuma
Maneb % 80	WP	250 g (fidelik ilaçlaması)
Maneb % 80	WP	100 g
Methyl Bromide % 98	GAZ	60 g/m2 ye (toprak ilaçlaması)
PCNB % 18	TOZ	35 g/m2 ye (toprak ilaçlaması)
PCNB % 18	TOZ	60 g/m2 'ye
Propineb % 70	WP	250 g (fidelik ilaçlaması)
Propineb % 70	WP	200 g/da
Thiram % 80	WP	200 g/100 kg tohuma
Thiram % 80	WP	200 g
Tolclofos Methyl % 50	WP	100 g
Trichoderma horzianum % 25	WP	8 g/ 1 kg tohuma (domates)
Trigoderma Harzianum		10g/m2 tavsiye.

Sebzelerde Beyaz Çürüklüğü Hastalığı
Hastalık Tanımı :
Fungus bol miktarda misel verir ve sonunda bu miseller yumaklar halinde bir araya toplanarak sklerotlar oluşturur. Fungus, değişik irilikte (0.5-3.0 cm) ve düzensiz şekillerde, koyu kahve veya siyah renkte, çevre koşullarına dayanıklı sert sklerotları ile kolayca tanınmaktadır. Sklerotlar bulaşmış oldukları toprakta uzun yıllar kalabilmekte ve yıldan yıla bitkileri hastalandırmayı sürdürmektedir.
Yaşayış :
Hastalık genel olarak kök ve kök boğazında ıslak çürümeler ve gelişmiş bitkilerde yaprak ve sürgünlerde solgunluk şeklinde kendini gösterir. Özellikle nemli ortamlarda genç fidelerin tamamen çürümesine neden olabilir. Gelişmiş bitkilerde simptomlar önce kök boğazı ve toprağa yakın olan alt yapraklarda ortaya çıkar. Hastalığın ilerlemesi ile kök boğazında bol miktarda pamuk beyazlığında misel tabakası oluşur. Zamanla yumaklar şeklinde toplanan misel tabakaları önceleri kirli beyaz renkte ve yapışkan bir şekildedir. Sonra havanın etkisi ile koyu kahverengiden siyaha kadar değişen renkler alarak sert bir tohum şekline dönüşürler. Kuruyan bitki artıkları ile birlikte toprağa karışırlar. Hastalığa yakalanan bitkilerde çok tahripkar olduğu için önemli ürün kayıpları meydana gelebilir.
Kültürel Önlemler :
Hasattan sonra bitki artıkları yok edilmeli,
Çok bulaşık olan alanlarda en az 5 yıllık ekim nöbeti uygulanmalı
Sklerotların tohuma ve toprağa karışması önlenmeli
Hastalığın görülmediği yerlerde sera tesis edilmeli
Seralar iyi havalandırılarak yüksek nem önlenmeli
Sık ekimden kaçınmalıdır.
Kimyasal Mücadele :
Toprak ilaçlaması verilen dozda ekimden 5-6 gün önce nemli tarla toprağına serpilir ve tırmıkla karıştırılır. Yeşil aksam ilaçlamalarında ise fideler şaşırtıldıktan 20 gün sonra ilk ilaçlama yapılır ve 10 gün aralıklarla bir ilaçlama yapılır. Eğer hastalık görülmüyorsa ilaçlama durdurulmalıdır. Son ilaçlama ile hasat arasında l hafta olmalıdır.
İlaçlama Zamanı :
Toprak ilaçlaması ekimden 5-6 gün önce uygulanmalı , yeşil aksam ilaçlamasına ise fidelerin şaşırtılmasından 20 gün sonra başlanır ve 10 gün arayla sürdürülmelidir.

---

İlaç Detayları :

Etken Madde	Formülasyon	Miktar
Benomyl % 50	WP	60 g
Benomyl % 50	WP	75 g/
Iprodione % 50	WP	75 g
Procymidone % 50	WP	75 g

Sebzelerde Kurşuni Küf Hastalığı
Latincesi :
(Botrytis cinerea Pers.)
Hastalık Tanımı :
Fungus, zayıflık paraziti olarak bilinir. Ancak uygun koşullarda konukçuyu hastalandırır. Böyle elverişli koşullar (20-25°C sıcaklık ve % 90-95 orantılı nem) özellikle havalandırması iyi olmayan örtü altı yetiştiriciliğinde, doğada ve depolarda çoğu zaman bulunmaktadır. Fungusun sporları renksizdir; kurşuni renkteki görünüşü koyu renkli sporofor'dan ileri gelmektedir. Fungus, kış mevsimini sklerot halinde geçirir. İlkbahar gelince sklerotlar çimlenerek miselyum ve konidi verir. Çok ender durumlarda apotesyum oluşturabilir. Bu organlardan doğaya yayılan askosporlar ve konidiler, konukçuları bularak gelişme ve üremelerine devam ederler. Uygun konukçu bulamayan sporlar kurak şartlarda 2 saatten fazla yaşayamazlar.
Yaşayış :
Çok geniş bir konukçu dizisine sahip olan kurşuni küf etmeni, her konukçuda değişik görünüşte hastalık tablosu meydana getirir. Gövde ve meyve enfeksiyonları yapar. Önce toplu iğne başı kadar küçük olan lezyonlar, epidermis altında gelişerek genişler ve dokulara yayılır. Epidermis çatlar ve konukçunun su kaybına neden olur. Bu lezyonlarda sklerotlar da oluşabilir. Gövde ve meyve sapı lezyonları meyve dökümüne neden olabilir. Konukçunun çiçek zamanında taç yaprakları hastalığa çok duyarlıdır. Fungus bu kısımlardan girerek meyveye geçer ve meyve çürüklüğünü başlatır. Yumrulu bitkilerde lezyonlar büyüdükçe yumuşak çürüklük oluşur. Hastalık tarlada başlar, depoda devam edebilir. Soğan yumruları üzerinde kurşuni renkli küf tabakası dikkati çeker.
Kültürel Önlemler :
Seralarda iyi havalandırma yapılarak sıcaklık ve orantılı nemin yükselmesi önlenmeli,
Bitkiler arasında hava akımının olabilmesi için sık dikimden kaçınılmalı
Hastalıktan zarar görmüş bitkiler sökülerek imha edilmeli
Dengeli gübreleme ve iyi bakım yapılarak bitkilerin sağlıklı gelişmeleri sağlanmalı
Çiğ olasılığına karşı güneş batımından 2 saat önce sera ısıtılmalı
Hasattan sonra sklerotların toprağa karışmasını önlemek için bütün bitki artıkları toplanarak yakılmalıdır.
Kimyasal Mücadele :
İlaçlamalar 10 gün arayla yapılmalı, son ilaçlama ile hasat arasında 15 gün olmalıdır.
İlaçlama Zamanı :
Çevrede hastalığın ilk belirtileri görüldüğünde veya bitkiler çiçeklenme devresinde iken başlanır.

---

İlaç Detayları :

Etken Madde	Formülasyon	Miktar
Captan % 50	WP	250 g
Cyprodinil + Fludioxonil %37,5+25	WG	60 g
Diethofencarb + Carbendazim 250+250 g/l	SC	70 ml
Fenhexamid % 50	WP	100 g
Fenhexamid 500 g/l	SC	100 ml
Imazalil 500 g/l	EC	30 ml
Iminoctadine trialbesilate % 40	WP	45 g
Iprodione	WP	75 g
Procymidone % 50	WP	75 g
Pyrimethanil 300 g/l	SC	125 ml
Tolyfluanid % 50	WP	200 g
Vinclozolin % 50	WP	75 g

Sebzelerde Septerio Leke Hastalığı
Hastalık Tanımı :
Hastalık etmeninin meydana getirmiş olduğu lekeler küçük ve kahverengidir. Bu lekelerin ortasında çok küçük siyah veya kahverengi noktalar halinde piknitler oluşur.

Hastalık etmeninin bir yıldan diğer yıla geçişi hastalıklı tohum ve bitki artıkları üzerindeki piknitlerle olur. Fideler üzerindeki lekelerde veya hastalıklı bitki artıkları üzerinde oluşan sporlar genç bitkilere yağmur, rüzgar ve böceklerle bulaşır. Hastalık genellikle yaprakta zararlı olduğu gibi yaprak sapında ve tohumda da zararlı olur. Sporlar iplik şeklinde olup; 5-9 hücrelidir. Etmenin gelişmesi 13-30°C' de meydana gelir. Optimal gelişme ısısı 25° C'dir. Sporulasyon 15° C' nin üstünde olur.
Yaşayış :
Hastalık yapraklarda ve yaprak saplarında çok küçük, yuvarlak, kesin hudutlarla ayrılmış kahverengi lekeler halinde ve bitkinin önce alt yaşlı yapraklarında görülür. Bu lekeler büyür (3 mm çapına kadar) ve merkezlerinin rengi açık kahverengi olur. Üzerlerinde oluşan piknitler koyu kahverengi veya siyahtır. Zamanla lekeler bütün yaprağı kaplayacak şekilde çok sayıda olur. Hastalık şiddetli olduğu zaman meyvelerde ve yumrularda küçülmeler ve kalite bozuklukları meydana getirir. Hastalığın şiddeti yağışlı ve rutubetli yıllarda daha da artar.
Kültürel Önlemler :
Temiz tohum kullanılması, ekim nöbeti yapılması, hastalıklı bitkiler ve hasat artıklarının toplanıp yok edilmesi gerekmektedir.Kimyasal Mücadele :
İlaçlamalar genellikle rüzgarsız ve erken saatte yapılmalıdır ve yaprakların ilaçla ıslanması sağlanmalıdır. Son ilaçlama ile hasat arasında 15-20 günlük bir süre bırakılmalıdır.
İlaçlama Zamanı :
İlk hastalık belirtileri görülür görülmez ilaçlamaya başlanılmalıdır.

---

İlaç Detayları :

Etken Madde	Formülasyon	Miktar
Bordo bulamacı	SIVI	750+1500 g
Ziram % 80	WP	400 g